گل ماهور اروپایی (1)
Verbascum thapsus L.
Family: Scrophulariaceae
Synonyms: Verbascum simplex Hoffmanns. & Link, Verbascum lanatum Gilib., Thapsus linnaei Opiz, Leiosandra cuspidata Raf.
English name: Mullein, Flannel mullein, Great mullein, Aaron's – rod, High taper, Shepherd's club
ريخت شناسي گياه: گياه عمودي دو ساله، ارتفاع 2 متر. برگها پرزدار، به رنگ سبز خاكستري و به شكل تخم مرغي كشيده. گلها نيزه‌اي و به رنگ زرد روشن (2).
محل رويش: در گلستان (جنگل گلستان)، مازندران (بين بابلسر، نوشهر و نور)، گيلان (غرب اسالم به خلخال)، آذربايجان (بين آستارا و اردبيل) و سمنان (كوه ابر) پراكندگي دارد. اين جنس در نقاط مختلف ايران تقريباً بيش از 30 گونه دارد (3، 4).
زمان برداشت قسمت مورد استفاده: برداشت محصول ترجيحاً از سال دوم آغاز مي‌شود. براي اين كار گلها را از تير ماه تا مهر ماه، در مواقعي كه گلها كاملاً باز شده باشند، جمع‌آوري مي‌كنند (5).
قسمت مورد استفاده: برگها و گلها (2).
كاربرد درماني: اين گياه مسكن، ضدگرفتگي عضلاني، مرهم بافت مخاطي، مدر و خلط آور مي‌باشد. بصورت موضعي در درمان التهاب پوست ملتهب و دردناك بكار مي‌رود. بخور گل گياه اثر ضداحتقان بيني و درمان اختلالات مجاري تنفسي را دارد. پودر خشك شده يا ضماد برگهاي آن در درمان زخمهاي شديد بكار مي‌رود (6). عصاره اين گياه يكي از تركيبات محلول ضد درد گوش است (7).
آثار فارماكولوژيك مشاهده شده: اثرات ضدويروسي عصاره اين گياه عليه هرپس نوع اول گزارش شده است (8).
احتياط مصرف: مطلبي يافت نشد.
منع مصرف: مطلبي يافت نشد.
تركيبات شيميايي: موسيلاژ، فلاونوئيد، ساپونين، اسانس، تانن، گليكوزيد تلخ، ايريدوئيد، پلي ساكاريد (گالاكتوز، آرابينوز) (2، 9 و 10).
نحوه و ميزان مصرف:
1- دم كرده: يك قاشق مرباخوري برگ يا گل آن در يك فنجان آب، 2-1 بار در روز ميل شود.
2- تنتور: 40-15 قطره در آب گرم، هر 4-2 ساعت ميل شود (6).
مصرف غذايي: مصرف غذايي ندارد.
نام تجاري دارو ساخته شده از گياه:
Ger.: Eres N (11).
منابع:
1- مظفريان، ولي الله. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1391
2- Anderw Chevallier. The Encyclopedia of Medicinal Plants. 1996: 279
3- قهرمان، احمد. كورموفيتهاي ايران (سيستماتيك گياهي). جلد سوم. مركز نشر دانشگاهي، 1373: 344
4- امامي، احمد. شمس اردكاني، محمد رضا. مهرگان، ايرج. فرهنگ مصور گياهان دارويي. مركز تحقيقات طب سنتي و مفردات پزشكي . دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، 1383: 326
5- صمصام شريعت، هادي. پرورش و تكثير گياهان دارويي. ماني، 1374: 368
6- John B. Lust. The Herb Book. 1974: 279, 280
7- Sarrell EM, Mandelberg A, Cohen HA. Efficacy of naturopathic extracts in the management of ear pain associated with acute otitis media. Arch Pediatr Adolesc Med. 2001 Jul;155(7):796-9.
8- McCutcheon AR, Roberts TE, Gibbons E, Ellis SM, Babiuk LA, Hancock RE, Towers GH. Antiviral screening of British Columbian medicinal plants. J Ethnopharmacol. 1995 Dec 1;49(2):101-10
9- Penelope ody: The herbs society's Complete Medicinal Herbal. 1995: 111
10- Jean Bruneton. Pharmacognosy Phytochemistry Medicinal Plants. 1995: 102
11- Royal Pharmaceutical Society. Martindale, The Complete Drug Reference. 2007: 2186